. : اشنایی کامل با ماهی سونگ : .

ماهی سونگ یا به زبان محلی عنزه گونه بزرگی از ماهیان از تیره لوسیو باربوس است که بومی رودخانه های ایران، عراق، سوریه و ترکیه است. این گونه به عنوان یک ماهی خوراکی بسیار ارزشمند در ترکیه - عراق و جنوب غربی کشور ماست، اما به دلیل صید بیش از حد و از دست دادن زیستگاه کاهش یافته است و آن را آسیب پذیر کرده است.حداکثر طول این گونه به 2.3 متر (7.5 فوت) و وزن آن تا 140 کیلوگرم (310 پوند) می رسد. که البته ماهی های سونگ کمتری به این انداه رشد میکنند . در سونگ ماهی ماده بزرگتر  از ماهی نر است و طول عمر بیشتری دارد . اندازه معمولی تر این ماهی 1 تا 1.6 متر (3.3-4.9 فوت) و 60 کیلوگرم (130 پوند) است. که ماهی های زیادی در این وزن و اندازه به راحتی رشد می کنند و وجود دارند . ماهی سونگ ممکن است حداقل تا 17 سال زندگی کند. ماهی سونگ سر بزرگی دارد. دهانه شیپوری بسیار بزرگ این ماهی برای بلع یکجای طعمه طراحی شده. بدن ماهی سونگ نقره ای رنگ با فلس های است. تنها یک باله پشتی، یک جفت باله سینه ای و شکمی دارد. باله پشتی و دم آنها دارای رنگ های زرد است

mangar - fish ماهی سونگ

ایا ماهی سونگ در خطر انقراض است

ماهی سونگ در دسته آسیب پذیر طبقه بندی شده . به این معنی که جمعیت این ماهی رو به کاهش است. جمعیت این ماهی بخاطر صیدها و خشکسالی ها و تغیر مسیرهای ابی در دهه های اخیر به شدت کاهش یافته است . زدن سدها بر روی رودخانه ها و خشک شدن و کم ابی پایین دست رودها موجب نابودی این ماهی در بعضی از رودهای کشور شده . شاید اگر سری به گروههای تلگرامی بزنید همه از خطر انقراض این ماهی سخن میگویند ولی در واقعیت وضعیت ماهی سونگ به این بدی که تصور میشود هم نیست . ماهی سونگ یک ماهی با رشد بسیار سریع و بالاست این گونه در اسارت تکثیر شده و پتانسیل بالایی در پرورش آبزیان دارد طعم این ماهی در کشورهای عراق و ترکیه و جنوب غربی ایران به شدت محبوب است . انچه در مورد کم شدن جمعیت ماهی سونگ شندیده اید بیشتر برای رودخانه ها صحیح است . در برخی از رودها با زدن سدها و خشکسالی های پی در پی جمعیت این ماهی به شدت کم شده  . ولی در سدها چطور ؟

زدن سدها هم برای ماهی سونگ خوب شده هم بد !! چطور ممکنه ؟ : این ماهی به طور طبیعی در بالا دست رودها زندگی نمیکند بلکه با ارام گرفتن و پهناور شدن رودها شاهد حضور این ماهی هستیم . در سدهایی که در بالا دست اول رودخانه ها زده شده اند و طول مسیر رودخانه را خشکانده اند جمعیت ماهی های سونگ را نابوده کرده  یکی از معروفترین مثالها رودخانه زهره است که زمانی پر از ماهیها سونگ سایز بوده ولی با زدن سد کوثر در بالا دست این رودخانه این رود کم اب و این ماهی در این رود نابود شد . ولی برعکس سدهایی که در پایین دست و در میان مسیر رودخانه زده شده محیطی عالی برای تکثیر و بهبود جمعیت این ماهی پدید اورده مانند تمامی سدهای رودخانه کارون که محیطی پهناور پر عمق و پر از خوراک را برای ماهیهای سونگ به وجود اورده است . سدها محیطی امن و دور از خطر برای این ماهی با شکوه است . این ماهی به خوبی خود را با اب ساکن وفق داده و در ان زندگی میکند .  من تجربه صید این ماهی را در سد و رودخانه را داشته ام صید ماهی سونگ در سد و رودخانه بسیار متفاوت است در رودخانه این ماهی به شدت اسیب پذیر است و به راحتی قابل صید می باشد ولی در سدها این ماهی بسیار باهوش تر و محتاط تر عمل میکند و ساکن عمق اب است . در رودخانه به خاطر جریان اب و حرکت طبیعی طعمه امکان استفاده از قلابهای زیاد و صید انتظاری در شب این ماهی به راحتی قابل صید است ضمن اینکه با کمی اب خوانی و چند بار سفر و تجربه به خوبی مکانهای زندگی این ماهی در رودها قابل شناسایی خواهد بود . در حالیکه در سدها عمق زیاد اب و پهناور بودن محیط به راحتی برای ماهی محیطی بسیار امن و قابل زیست به وجود اورده  ته نشین شدن طعمه های انتظاری در سدها و عدم ارائه دقیق طعمه نیز از دیگر عوامل صید کمتر انتظاری این ماهی در سد است . به همین خاطر صید با روش اسپینینگ با حرکت دادن طعمه به قصد فریب ماهی در سدها موثرتر است . نکته ایی که در مورد این ماهی بسیار مهم است رشد بسیار سریع این ماهی است در مقالات عمر این ماهی را 17 سال و بیشتر نوشته اند عمر سدهای کارون .... دز کرخه و ... بیشتر از 40 سال است در عمق این سدهابه طور قطع ذخایری عظیم از ماهیهای سونگ سایز وجود دارد.

 

تکثیر و پرورش ماهی سونگ

در کشور ما تکثیر و رها سازی این ماهی چند سالی است که در دستور کار قرار گرفته . در گذشته با مشکلاتی همچون عدم جوابدهی کامل مولدین و پایین بودن درصد بازماندگی لارو تکثیر این ماهی با مشکل روبه رو بوده ولی کارشناسان شیلات خوزستان با روشی جدید در سال 87 موفق به تولید و تکثیر بیش از 2 میلیون و 300 هزار قطعه لارو ماهی از گونه سونگ و برزم شدند و این روند به خوبی در حال پیشرفت است امسال در سال 1401 اقای فتح الله ابوعلی مدیر شیلات خوزستان در مصاحبه ای گفت تاکنون گونه های بومی برزم، سونگ و گطان تکثیر شده اند که بعد از طی شدن فرایندهای تکاملی هفته آینده به استخرهای خاکی منتقل می شوند.وی اضافه کرد: میزان تولید این گونه ها تا مرحله معرفی لارو به استخرهای خاکی حدود ۱۵ میلیون قطعه لارو پیش بینی می شود. ابوعلی هدف از تولید این گونه های بومی را بازسازی ذخایر آبی استان، رهاسازی بچه ماهیان انگشت قد جهت جلوگیری از انقراض نسل این ماهیان و ایجاد اشتغال جوامع روستایی- محلی و کشت توام با کپورماهیان در استخرهای خاکی و ایجاد تنوع گونه ای برشمرد. همانطور که میبیند تکثیر و ازاد سازی این ماهی در حال انجام است و قطعا در اینده جمعیت این ماهی زیبا و با شکوه به لطف فرهنگ سازی و رهاسازی صیادان و تکثیر و رهاسازی این ماهی بدست شیلات رو به افزایش خواهد گذاشت

 

امیدوارم تا اینجا این مقاله برای شما مفید بوده باشد دوستدار شما محمد نصری

این مطلب در اینده تکمیل خواهد شد