روش ماهیگیری اسپینینگ چیست

[محمد نصری]

روش ماهیگیری اسپینینگ چیست

ماهیگیری به روش Spinning یا همون لانسه کشی

در این نوشتارقصد داریم قزل گیری به روش اسپینینگ را شرح دهیم
لغت اسپین(Spin) به معنی چرخیدن می باشد و لغت اسپینینگ(Spinning) به معنی چرخان
اما ماهیگیری به روش اسپینینگ را به گونه زیر می توان تعریف کرد:

پرتاب طعمه دست ساز و جمع کردن آن به گونه ی که باعث تحریک ماهی تازنده شود

به یکی طعمه های دست ساز در این روش اسپینر(Spinner) یا چرخنده می گویند
اسپینرها طرح ها و اشکال گوناگونی دارند
یکی از عوامل کامیابی یک ماهیگیر دریافتن اسپینر مناسب برای مکانی می باشد که شما در آن جا گرفتار به ماهیگیری می باشید
اسپینرها طرح ها و اشکال گوناگونی دارند
یکی از عوامل کامیابی یک ماهیگیر دریافتن اسپینر مناسب برای مکانی می باشد که شما در آن جا گرفتار به ماهیگیری می باشید
برای گزینش اسپینر باید به مواردی زیادی آگاهی کرد چون مدلها با کارکردهای گوناگونی وجود دارند.
به طور نمونه رنگ لانسه و طیف نوری که لانسه در هنگام چرخش از خودش منعکس میکنه یکی از باارزشترین انگیزه ها برای گزینش نوع اسپینر نسبت به شرایط گوناگون میباشد یگی دیگه از موضوعاتی که باید به اون آگاهی بشه سایز اسپینر هست که رابطه یکراستی با تندی جریان آب و سایز ماهی دارد.
نمونه هایی از اسپینر های شرکت بلو فاکس ایتالیا.

یکی چیز دیگه که تو اسپینینگ باید به اون آگاهی بشه هرزه گرد مناسبه خیلی از ماهیگیران در گزینش هرزه گرد مناسب اشتباه میکنند .
برای گزینش هرزه گردمون باید ببینیم چه چیزی از اون توقع داریم و چه کاری میخواد برامون انجام بده یک هرزه گرد باید از تاب خوردن و پیچیدن نخ جلوگیری کنه در غیر اینصورت کارایی نداره.
اکثر هرزه گردهای اسپینینگ در سایزهای کوچک میباشند چون در زمان جنبش وچرخش اسپینر روی آنها فشاری وجود نداره از این رو باید ظریف ودر عین حال چرخش نرم خوبی داشته باشند تا مانع از تاب خوردن نخ با آگاهی به فشار و جرخش کم لانسه شوند.اگر ما یک هرزه گرد بزرگ گزینش کنیم اسپینر با وزن کمش نمیتونه اون بچرخونه و
تنها لیدر تاب میخوره و حتی در برخی وقتها این چرخش رو به نخ اصلی هم منتقل میکنه و نه تنها با پیچ خوردن نخ گمان گره خوردن و کاهش استقامت نخ در زمان کشش
ماهی وجود داره بلکه از چرخش درست اسپینر هم جلوگیری میکنه.
برای اسپینینگ هرزه گردهایی وجود داره که از اتصال 2 یا3 دو راهی برپا شدند که علکرد بهتری در دفع چرخش نخ رو دارند.در پایان بگم افزون بر کیفیت هرزه گرد نوع قفل و فرم بسته شدن اون هم مهمه چون رابطه یکراستی با پایداری و توان هرزه گرددر فشار داره

نخ یکی دیگه از موضوعاتی هست که باید به اون بسیار آگاهی بشه برای گزینش نخ مناسب شما بایید به چند نکته آگاهی کنید بمانند
1_سایز نخ که بسته به مکانهای گوناگون وسایز ماهی متغیر ولی روی هم رفته سایز 0.25 سایز کم و بیش مناسبی برای همگی محیط ها میباشد(در برخی مدلهای چرخ ها یک اسپول زاپاس وجودداره که به شما این توانایی میده که سایز دیگه از نخ رو همیشه آماده استفاده به همراه داشته باشید)اگر شما نخ با سایز بالا را گزینش کنید پرتاب کمتری رو خواهید داشت و در پرتاب های بلند چرخشه اسپینر هم یه سختی واجه میشه.
2_نرمی نخ و پایداری کششی اون در موقع شکار ماهی. هرچه نخ شما نرم تر باشد از روی اسپول چرخ راحت تر باز میشه وپرتاب بلند تری به شما میده ودرصد تاب خوردن اون ونیز بریدن پاره شدن نخ در هنگام شکار کم تر میشه.
3_در هنگام اسپینینگ شما میتوانید از نخ ها هم رنگ با شرایط آب استفاده کنید برای نمونهاگه از نخهای شفاف و شیشه ای در آّبهای تیره یا گل آلود استفاده بشه نخ انشعاب نور داره و تمایز رنگش باعث میشه برای ماهی کاملا قابل رویت باشه ودر برخی زمانها مانع از نوک زدن ماهی بشه.در محیط های دریاچه ای بهتر اینه که از نخهای رنگی استفاده بشه تا محل جنبش اسپینر را به اسانیرویت کنید و برای استتار کردن نخ پیوسته شده به اسپینر از یک لیدر فلوکربن استفاده بشه.(نخهای فلو کربن نور را از خود عبور داده وانشعاب نور ندارند و در اکثر محیط ها قابل استفاده میباشند)

 

[محمد نصری]

بطوركلي طعمه ها شامل دو دسته مي باشند؛ Natural Baits يا طعمه هاي طبيعي و Artificial Baits يا طعمه هاي مصنوعي كه اسپينرها (با نام هاي لانسه، پرك،  پروانه) نيز جزء دسته دوم مي باشند. بطور كلي طعمه هاي مصنوعي شامل 2 قسمت مي گردند:
1- Soft Plastics يا پلاستيكي نرم: كرم هاي پلاستيكي يا كرم هاي ژله اي، گراب ها كه دم خميده اي دارند و معمولاً با جيگ هد (قلابي كه كله يا سرب دارد) استفاده مي شوند، خرچنگ ها و سمندرها
2- Hard Plastics يا پلاستيكي خشك: پلاگ يا لوري ها، پشه ها، جيگ ها، اسپينرها و قاشقك ها
بحث ما پيرامون لانسه ها مي باشد، اما بخاطر داشته باشيد براي صيد اردك ماهي و سوف معمولاً از قاشقك ها (اردك ماهي) و كرم هاي ژله اي (سوف) بيشتر استفاده مي نمايند.
هنگام جمع كردن اسپينر بايد بنا به نوع تيغه و شرايط آب اقدام نمود ولي در كل بهتر است آهسته جمع شود (رجوع به منبع 1). سريع جمع كردن لانسه باعث مي شود برق تيغه را شديدتر كرده و ماهي را بترساند. بايد جوري جمع شود كه در همان مسير ادامه يابد يعني نه پايين برود و نه سريع بالا بيايد. در برخي منابع ذكر شده پس از چند متر جابجايي، سعي كنيد لحظه اي مكث كنيد تا طعمه مجدد به پايين تر برود و اين روال را ادامه دهيد و البته اين حركت كاملاً به چرخ بستگي دارد .. چرخ هاي بزرگ تر، سريع تر جمع مي كنند بنابراين هنگام استفاده از اين چرخ ها بايد آهسته تر كار را انجام داد. همچنين مي توانيد از يك سرب پرچي Split Shot با اندازه نصف يك تيله يا قطر حدود 7 ميليمتر در 30 الي 40 سانتي لانسه - بر روي نخ - استفاده نمائيد تا لانسه هنگام كشيده شدن مستقيم به سمت سطح آب متمايل نگردد و هنگام مكث ها، حركت طبيعي تري به خود بگيرد گو اينكه در كمتر منبعي به اين نكته اشاره شده و اصل و مبنا فقط استفاده از خود لانسه مي باشد و نه اضافات ديگري اما تجربه شخصي خودم اينگونه بوده است خصوصا درست هنگام نزديك شدن لانسه به خشكي كه سرب كوچك باعث مي گردد لانسه به بالا متمايل نگردد و طبيعي تر بنظر برسد. در روش لانسه كشي براي سوف و استفاده از كرم ژله اي، بهتر است پس از 3 بار چرخش، چوب را 2 بار به بالا و پايين تكان داده و سپس تكرار (منبع: كانال Fishing Tv). هنگام استفاده از لوري ها خصوصاً لوري هاي شيرجه رو كه بستگي به زبانشان در عمق خاصي شناور مي شوند بايد كمي كشيد و به همان ميزان صبر كرد تا لوري مجدد به بالا برود (زبانه دارها)، توجه شود كه سرعت كشيدن لانسه ها بايد از قاشقك ها كندتر باشد. قاشك ها تداعي كننده يك ماهي بيمار هستند كه اصطلاحاً در حال تلوتلو خوردن مي باشد و با توجه به بزرگي ابعاد خصوصاً برق سطح وسيع فلزيشان معمولا مورد حمله ماهيان مهاجم بزرگ تر مانند اردك ماهي قرار مي گيرند. لوري ها نيز در كاتالوگ هاي شركت ها، معمولا براي ماهياني مانند اردك ماهي و سوف پيشنهاد شده اند و در ايران براي صيد قزل، معمولا از لانسه جواب بيشتري گرفته شده است.
گو اينكه هرگز به قطعيت نمي توان در مورد رنگ لانسه ها اظهارنظر كرد اما طبق تجربه و منابع اينترنت، در آب هاي آرام، گرم تر، شفاف و در نور معمولي روز، بهتر است از رنگ هاي روشن تر با اندازه 1 تا 3 استفاده شود، در آب هاي با جريان معمولي با وضوح ديد حدود 1 متر، از رنگ هاي قرمز، زرد، نارنجي، سبز، آبي و مشكي و اندازه 3 و 4 استفاده شود و براي آب هاي با جريان تندتر از رنگ طلايي، نقره اي با اندازه 4 و 5 استفاده شود، البته اين فرمول بيشتر براي قزل آلاي استيل هد كاربرد دارد (رجوع به منبع 2). اما بطور كلي بخاطر داشته باشيد كه فرمول كلي اين است: استفاده از طعمه هاي مصنوعي تيره در هواي ابري و استفاده از طعمه هاي مصنوعي روشن در هواي آفتابي با وضوح ديد بالا. همچنين بخاطر داشته باشيد كه لانسه ها كلاً براي آب هاي تيره طراحي شده اند. دقت كنيد كه در آب هاي سرد، سرعت ارائه طعمه را كمتر كنيد. در آب هاي خيلي سرد، قزل ها عكس العمل سريعي ندارند و فقط هنگامي حمله مي كنند كه طعمه از كنارشان عبور كند اما اگر دماي آب برايشان مناسب باشد (حدود 10 الي 13 درجه) لانسه را بخوبي دنبال مي كنند. خانواده آزادماهيان علاقه زيادي به مخفي شدن در لابلاي سنگ ها و صخره ها دارند بنابراين سعي كنيد در حوالي اين قسمت ها لانسه كشي كنيد و مراقب باشيد تا لانسه خود را از دست ندهيد و اگر پرتاب دقيقا در منطقه حمله آنها باشد، شك نكنيد كه حمله صورت خواهد گرفت. به شرطي كه لانسه خود را به نحو صحيحي حركت دهيد. به دليل اهميت موضوع مجدداً تاكيد مي كنم كه در آب هاي آرام و شفاف از لانسه سايز كوچكتر استفاده كنيد تا 1) نور تيغه آن، طعمه را بزرگتر از اندازه نشان نداده و 2) ظرافت بيشتر شده و لقمه مناسبي بنظر مي رسد. بخاطر داشته باشيد حتما از هرزگرد ريز استفاده كنيد تا هنگام پرتاب سه شاخ اسپينر كمتر به نخ و هرزگرد گير كند.
بهترين ساعت لانسه كشي قزل در اوايل پاييز، صبح زود و در زمستان، در گرم ترين ساعت روز يعني 10 صبح تا 2 بعدازظهر مي باشد (رجوع شود به منبع 3). چه بسيار افرادي را ديده ام كه در زمستان براي صيد صبحگاهي قزل در مناطقي مشخص، سعي مي كنند جهت استقرار در بهترين جاي آن مكان با يكديگر رقابت كنند كه بعضاً منجر به درگيري و نزاع مي گردد. جالب اينكه در بين آنها افراد محترم و مسني نيز وجود دارند كه شايد ايشان هم مثل اكثر ماهيگيران تصور مي كنند تكنيك هاي زمستاني و صيدهاي دم صبح و دم غروب هم مانند تابستان است و درست برعكس آن، در زمستان، افرادي را ديده ام كه سرظهر بدون عجله و با صبر و شكيبايي خاصي، بساط خود را پهن مي كنند و ساندويچي ميل مي كنند (عجب صفايي دارد صرف ساندويچ هاي ميان وعده در ماهيگيري خصوصاً با دست پخت همسر گرامي) و جالبتر اينكه بدون استرس و هيجان بيش از حد، يكي پس از ديگري صيد مي كنند و به قول آقاي صبوري در كتاب معروفش با گفتن خداروشكر راهي منزل مي شوند.
درست است كه ماهيان خونسرد هستند و دماي بدن خود را با محيط سازگار مي نمايند اما اين باعث نمي شود قانون فيزيك را زيرپا بگذاريم، سرماي بيش از حد، تحرك را از هرجنبنده اي خواهد گرفت حتي ماهيان. قزل نيز جز ماهيان سردآبي است اما سرماي بيش از حد آب، فقط قزل هايي را به جنب و جوش وا مي دارد كه غذاي مناسبي نيافته اند و تقريباً گرسنه هستند يا محيط زندگيشان فاقد منابع غذايي زيادي است. به همين علت در زمستان، ساعتهايي كه ذكر شد (10 صبح الي 2 بعدازظهر) بهترين زمان براي لانسه كشي مي باشد كه درواقع بهترين درجه آب براي قزل ها است. به خاطر داشته باشيم كه هنگام بالا رفتن ناگهاني درجه هوا، تغيير ناگهاني در عمق آب رخ نمي دهد و فقط سطح بالايي آب با درجه هوا تا حدودي تطبيق مي يابد.
برگرديم به رنگ تيغه هاي لانسه ها؛‌ نام بردن دقيق يك رنگ براي يك نوع ماهي اشتباه بزرگي است! رنگ تيغه هاي لانسه بايد در وهله اول با تجربه در مكان و سپس با نوع ماهي، شرايط محيط، دماي محيط، رنگ آب و از همه مهمتر موجودات درون آب مطابق باشد. اما در حالت كلي آنچه در ريسورس ها و منابع معتبر به آن اشاره شده است چنين مي باشد: لانسه مسي براي آب هاي گل آلود و تيره، لانسه نقره اي براي آب هاي روشن و روزهاي آفتابي و لانسه طلايي براي روزهاي ابري، در ساير روزها مي توان از ساير رنگ ها استفاده نمود. تيغه هاي لانسه به چند نوع تقسيم بندي مي گردند، مهم ترين و مرسوم ترين آنها عبارتند از Willow Leaf (برگ بيد)، Colorado، Indiana، French و Inline. هركدام سرعت خاصي دارند و تحت زاويه خاصي مي چرخند، البته با كمي دستكاري در حلقه اتصال و حتي لبه هاي تيغه نيز مي توانيد تغييراتي در حالت چرخش پديد آوريد ولي هنگامي اين عمل را انجام دهيد كه لانسه شما آسيب ديده باشد يا به شكل مطلوب اوليه جوابگو نباشد. به خاطر داشته باشيد هرچه عمق تيغه يا Depth of Cup بيشتر باشد، سرعت چرخاندن دسته نيز بايد بيشتر باشد. مثلاً در برگ بيدي ها 2 نوع تيغه با 2 سرعت چرخش وجود دارد؛ يكي تقريباً مسطح و ديگري عميق كه تفاوتشان در سرعت چرخش مي باشد.
برگ بيدي ها؛ عموماً براي اردك ماهي، Bass (نوعي ماهي خاردار دريايي) و كلاً ماهيان شكارچي بزرگ و در ايران در رودخانه ها استفاده مي شود، چرخش اين تيغه با زاويه 30 درجه، بسيار سريع است، ديد خوب از كناره ها، ديد ضعيف از جلو و عقب، با صداي ويبره كافي (البته در مورد برگ بيدي هاي بدون ويبراتور)، با فركانس صداي بالا، مقاومت كم در برابر آب و جهت مناطق عميق يا رودخانه اي استفاده مي شود البته اين وحي منزل نيست و در مناطق كم عمق نيز كاربرد دارد، اين تيغه بيشتر براي آب هاي نسبتاً روشن كاربرد دارد و بهترين استفاده آن در مناطقي با پوشش گياهي زياد مي باشد.
تيغه كلرادو Colorado؛ كمي كندتر از برگ بيدي ها مي چرخد، اين تيغه در آب صدايي مانند شلپ شلپ ايجاد مي كند، مقاومت آن در برابر آب بيشتر است (رجوع شود به منبع 4). اين تيغه در آب هاي كم عمق، آب هاي تاريك و كثيف، شب ها و آب هاي سرد و آرام كاربرد دارد با زاويه اي 60 درجه و با صداي ويبره زياد كه باعث مي شود ماهيان از فواصل دورتر آنرا تشخيص دهند، سرعت چرخش كم، با ديدي ضعيف از كناره ها توسط ماهي، با ديدي خوب از جلو و عقب و با فركانس صداي كم ارائه مي شود، بهتر است آنرا با سرعت كمتري بكشيد (رجوع شود به منبع 5) در روش هاي ترولينگ يا كشيدن توسط قايق نيز بيشتر استفاده مي شود.
تيغه هاي اينديانا Indiana؛ چيزي مابين اين دو تيغه عمل مي كند؛ در عمق متوسط، چرخش با زاويه 45 درجه حول محور، ديد از طرفين نسبتاً خوب، ديد از جلو و عقب نسبتاً خوب، مقاومت متوسط در برابر آب، صداي ويبره متوسط، سرعت چرخش متوسط و با فركانس صداي متوسط. به اين تيغه همه كاره مي گويند.
تيغه هاي French كه در بازار ايران معمول تر و بيشتر يافت مي شوند داراي چنين صفاتي مي باشند: كاربرد در آب هاي كم عمق و رودخانه ها، چرخش با زاويه 45 درجه حول محور، ديد از كليه جهات نسبتاً خوب، مقاومت كم در مقابل آب، صداي ويبره ضعيف، چرخش سريع تيغه و با فركانس صداي توليدي متوسط. 

دو تيغه ها:
اگر در مناطقي با پوشش گياهي ماهيگيري مي كنيد، استفاده از تركيب 2 تيغه برگ بيدي و يا تركيب يك تيغه كلرادو و يك تيغه برگ بيدي، فوق العاده جواب خواهد داد.
اگر آب منطقه، سياه و يا كمي كثيف است، از تركيب يك تيغه كلرادو و سپس برگ بيدي و يا از تركيب 2 تيغه كلرادو استفاده كنيد (رجوع شود به منبع 6).
قانون كلي: در آب هاي تيره از تيغه هاي پرصدا و در آب هاي شفاف از تيغه هاي با انعكاس نور كمتر يا كوچك تر استفاده كنيد.
تيغه هاي تخت يا با تحدب كمتر را آهسته تر بكشيد (رجوع شود به منبع 7).
در مورد رنگ پولك يا تيغه لانسه هيچ وقت نمي توان با قطعيت كامل اظهارنظر نمود اما آنچه قطعي است اينكه سه رنگ طلايي، نقره اي و مسي را هميشه همراه داشته باشيد. از تيغه هاي مسي براي رودخانه ها و آب هاي گلي استفاده كنيد.
جهت اطلاعات بيشتر در مورد فركانس صداهاي ناشي از چرخش تيغه ها در زير آب، به سايت mepps.com مراجعه فرمائيد.
برندهاي معروف توليد اسپينر: Panther Martins, Rooster Tails, Blue Fox, Mepps
ساير اطلاعاتي كه ارائه نشده است در سايت ها و وبلاگها موجود است.
 
 
منابع:
(1)   steelheader.net
(2)   همان منبع و piscatorialpursuits.com
(3)     iowadnr.gov/Fishing
(4)   bassfishingandcatching.com
(5)   canadian-fish-and-fishing-tackle.com
(6)    lunkerlure.com
(7)   b4bfishing.com.au
 
با احترام
كاويان امينيhttp://floatfishing.blogfa.com
 ويرايش شده در تاريخ 27 آبان 92
ويرايش دوم: 11 اسفند