نخي که براي ساخت تورهاي گوشگير ثابت بکار مي رود ، از الياف پليمري مصنوعي از جنس نايلون خالص يا پلي آميد و يا کاپرون با وزن مخصوص ۱۴/۱ گرم مي باشد . قطر نخ چشمه هاي تور بسيته به تاس ماهي مورد صيد فرق مي کند .
طناب بالايي تور از جنس پلي پروپين با وزن مخصوص ۹۱/۰ گرم و طناب پاييني از جنس پلي آميد با وزن مخصوص ۱۴/۱ گرم مي باشد . به عنوان شناورها معمولاً از کرافهاي بنوپلاستي استفاده مي شود که تعداد آنها با توجه به فصل صيد ، عمق محل صيد و محل استقرار تور در کف از ميخهاي ساخته شده از چوب توت استفاده مي کنند و کليه عمليات حمل و نقل تور ، استقرار آن در اماکن صيد و بازديد تورها و جمع آوري و حمل تاس ماهيان صيد شده به ساحل بوسيله قايقهاي موتوري انجام مي گيرد .
تور ويژه صيد ماهيان خاوياري براي دراکول يا اوزونبرون که خاويار سورگا از آن استحصال
مي گردد ، داراي قطر چشمه اي برابر ۲۰ سانتي متر از گره تا گره و چشمه تورهاي صيد تاس ماهي ۳۰ سانتي متر و چشمه تور ويژه صيد فيل ماهي ۵۶ سانتي متر و اين فاصله دو گره زواياي روبروي هم ، در حاليکه اين دو گره را بکشيم تور جمع مي شود .
● تورهاي گوشگير ثابت کف دريايي
۱) تور گوشگير ثابت ويژه صيد فيل ماهي
اين تور در بين ساير تورهاي صيد ماهيان خاوياري از درشت ترين چشمه برخوردار بوده و مشخصات آن به شرح زير مي باشد :
- نمره نخ چشمه هاي طاقه نور ( ۲۱۰ D/۳ply ) ۳۲ مي باشد .
- اندازه استاندارد چشمه تور از گره تا گره مقابل ۵۰۰ ميليمتر است که در سالهاي اخير به
۵۶۰ ميليمتر افزايش يافته است .
- پهنا يا بلندي تور ۸ تا ۱۲ چشمه ( به طور کشيده ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ ميلمتر يا ۴۴۸۰ تا ۶۷۲۰ ميليمتر ) است .
- ضريب آويختگي يا چين خوردگي تور آماده ۵۰ درصد و بلندي مفيد آن از کف دريا به داخل آب ۳۲۰ تا ۳۸۴ سانتيمتر خواهد بود .
- درازاي يک رشته تور بين ۱۸ تا ۲۴ متر متغيير است .
- براي اتصال تور به طنابهاي بالا و پايين که به اصطلاح محلي پشت زني گفته مي شود ، از نخ نمره ۱۰ پنبه اي ۱۸ لا و يا نخهاي نايلوني نمره ۱۸ و ۲۴ استفاده مي شود .
- بر اساس مصوبات کميسيون عالي بهره برداري شيلات ايران جهت برداشت مناسب از ذخاير ماهيان خاوياري درياي خزر منحصراً از اين تور براي صيد فيل ماهي در ناحيه ۴ شيلات ( بندر ترکمن ) از اوايل مهر ماه هر سال تا اواسط فروردين سال ديگر استفاده به عمل مي آيد .
۲) تور گوشگير ثابت ويژه تاس ماهي
از اين تور براي صيد تاس ماهي ايراني ( قره برون ) ، تاس ماهي روسي ( چالباش ) و شيپ که تقريباً داراي خصوصيات بدني و وزني نزديک به هم مي باشند ، استفاده مي گردد و مشخصات آن به شرح زير است .
- پهنا يا بلندي تور ۱۸ چشمه ( به طور کشيده ۵۴۰۰ ميليمتر ) است .
- ضريب آويختگي يا چين خوردگي تور آماده ۵۰% و بلندي مفيد آن از کف دريا در داخل آب
۴۳۲ سانتيمتر خواهد بود .
- درازاي يک رشته توربين ۱۸ تا ۲۴ عدد متغيير است .
- براي اتصال بافته تور به طناب هاي بالا و پايين که به اصطلاح محلي پشت زني گفته مي شود از نخ نمره ۱۰ پنبه اي يا نخهاي نايلوني نمره ۱۸ و ۲۴ استفاده مي گردد .
- براساس مصوبات کميسيون عالي بهره برداري شيلات ايران جهت برداشت مناسب از ذخاير ماهيان خاوياري درياي خزر منحصراً از اين تور براي صيد تاس ماهي ايراني ، روسي و شيپ در نواحي پنجگانه شيلات براساس برنامه و تنظيمي در هر چهار فصل از سال بکار برده مي شود .
- اندازه استاندارد چشمه تور به طور کشيده از گره تا گره مقابل ۲۰۰ ميلمتر است .
- از نظر پهنا يا بلندي اين تور داراي دو شکل است ، يکي يک بر با ۱۸ چشمه و ديگر ۵/۱ بر با ۳۱ چشمه ( به طور کشيده ۶۲۰۰ ميليمتر ) است .
- ضريب آويختگي يا چين خوردگي تور آماده ۵۰ درصد و بلندي مفيد يک و نيم بر آن از کف دريا در داخل آب ۴۹۲ سانتيمتر خواهد بود .
- درازاي يک رشته توربين ۱۸ تا ۲۴ متر متغيير است .
- براي اتصال بافته تور به طنابهاي بالا و پايين نمره ۱۸ و ۲۴ استفاده مي گردد .
- براساس مصوبات کميسيون عالي بهره برداري شيلات ايران جهت برداشت مناسب از ذخاير ماهيان خاوياري درياي خزر ، اين تور در فصول زمستان و بهار منحصراً براي صيد ماهي دراکول يا اوزونبرون در مناطق پنجگانه شيلات به کار برده مي شود .
● قايقهاي ويژه صيد ماهيان خاوياري
صيد ماهيان خاوياري به طريق صيد انتظاري ، از طريق استقرار تورها در بخشهاي نزديک به ساحل دريا در دهانه و درون رودخانه هاي بزرگ بوسيله قايقهاي صيادي انجام مي گيرد و در گذشته نوع اين قايقها چوبي – پارويي بوده است ، که معمولاً براي رفتن به محل صيد جهت استقرار تور و پس از آن براي برداشت ماهيان صيد شده از تورها و حمل آنها به تأسيسات عمل آوري صيدگاه مربوطه از بادبان استفاده مي گرديده است ، ولي در دو دهه اخير براي جلوگيري از اتلاف وقت اين قايقها به سرعت جاي خود را به قايقهاي موتوري فايبر گلاس دادند که مشخصات آنها به شرح زير مي باشد :
درازا / ۶۱۰ سانتيمتر
/پهنا / ۲۰۰ سانتيمتر
/ ارتفاع خط دماغه / ۱۱۰ سانتيمتر
/ارتفاع سينه / ۷۵ سانتيمتر
ارتفاع جدار بدنه / ۷۰سانتيمتر
موتور اين قايقها از نوع ياماها سوزوکي با قدرت ۴۸ اسب بخار مي باشد . براي دادن مقاومت بيشتر به اين قايقها در مقابل تلاطم و امواج دريا معمولاً دور تا دور بخش فوقاني آنها را با چهارچوبي از لوله آهني نمره ۵/۲ مستحکم مي نمايند .
ماهيان خاوياري كه استروژن ناميده ميشوند و از خانواده تاسماهياناند، در شمار گونههاي آبزي كممانندي هستند كه از پيشينهاي چندصدميليون ساله ـ كه به عصر ژوراسيك باز ميگردد ـ برخوردارند؛ و در اين فرايند، تكامل يافته و امروز به ما رسيدهاند.رقم گونههاي خاوياري، به 27 گونه و زيرگونه در جهان تقسيم ميشود كه از اين تعداد، 5 گونه در درياي خزر زندگي ميكنند؛ دريايي كه به تنهايي 93 درصد ذخاير ماهيان خاوياري جهان را در خود جاي داده است.
اما ارزش ماهيان خاوياري نزد مردم، نه براي استفاده از گوشت آن، كه براي تخم آن است و شهرتاش نيز براي همين مرواريد سياهاش است.تخم خاويار در شمار اشرافيترين صبحانه جهان است. بسياري آن را به شكل خام و يا همراه با تخممرغ و آغشته به زرده آن ميخورند؛ و گروهي ديگر آن را همراه با سبزيجات خوشبو و نان و كره. اما در نزد برخي خوش غذاها هرچيز افزودني به آن، خيانتي است نابخشودني؛ آنان بر اين باورند كه خاويار را تنها براي بوي تند، مزه گس و شوراش بايد دوست داشت.
خاويار بسيار پركالري و انرژيزا است و انواع گوناگون آن همچون: خاويار طلايي و سرخ و سياه كه البته در اين ميان خاويار سياه از ارزشي قابل توجه برخوردار است.
5 گونه از ماهيان خاوياري ممتاز جهان در درياي خزر ميزيند كه به ترتيب كيفيت عبارتند از: «فيل ماهي»، «قره برون ايراني»، «گُلد (چالباش روس)»، «شيپ» و «ازون برون».